Gwiriwch ein Calendr Digwyddiadau am unrhyw ddigwyddiadau sydd i ddod!
Ymunwch â’n rhwydwaith twristiaeth!
Os ydych yn dod o fynyddoedd Cambria, Wicklow, Preseli neu Blackstairs ac yn dymuno bod yn rhan o’r rhwydwaith hwn, llenwch y ffurflen ‘Mynegi Diddordeb’ briodol isod. Rydym yn chwilio am bobl o bob math o sectorau – o’r sector lletygarwch, i gelf a chrefft, i atyniadau ymwelwyr, i aelodau o’r gymuned leol ac ati.
Wythnos Treftadaeth Genedlaethol 2023
17 a 19 Awst 2023
Fel rhan o Wythnos Treftadaeth Genedlaethol 2023 yn Iwerddon, ymunodd CUPHAT â’r ‘Killanne Development Group’ a ‘Glenmalure PURE Mile’ ar 17eg a 19eg o Awst. Roedd ymweld â’r ddau safle pennaf lle mae gwaith ail-greu digidol wedi bod yn digwydd yn rhoi cyfle gwych i ni rannu peth o’r gwaith y mae Tîm CUPAHT Iwerddon wedi bod yn ei wneud. Roedd y dyddiau’n fwrlwm o dreftadaeth ddiwylliannol a naturiol, ac yn asio’n berffaith gyda thema’r Wythnos Treftadaeth Genedlaethol o archwilio’r “traddodiadau ac arferion, gwybodaeth a sgiliau a drosglwyddwyd drwy genedlaethau”.
Eisteddfod 2023
10 Awst 2023
Blwyddyn arall, Steddfod arall! Eleni, fe gydweithiodd CUPHAT gyda Chanolfan Gwleidyddiaeth a Chymdeithas Cymru, Prifysgol Aberystwyth a Chomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru i drefnu digwyddiad pwysig. Ar y dydd Iau (10 Awst) gwahoddwyd Eisteddfodwyr a chynrychiolwyr gwahanol fudiadau ddod i stondin Prifysgol Aberystwyth i wrando, ac i gyfrannu at drafodaeth ynghylch “Twristiaeth a Hyfywedd Cymunedau Cymreig”
Diolch i bawb a gymerodd rhan yn y digwyddiad!
“Twristiaeth Adfywiol yn Ucheldir yr Arfordir: Treftadaeth, Lle a Chymuned” Cynhadledd Gymunedol
6 Gorffennaf 2023
Digwyddiad ffurfiol olaf CUPHAT oedd cynhadledd gymunedol o’r enw “Twristiaeth Adfywiol yn Ucheldir yr Arfordir: Treftadaeth, Lle a Chymuned” a gynhaliwyd ar 06 Gorffennaf yng Ngwesty’r Ashdown Park yn Gorey.
Amlygodd y gynhadledd gymunedol waith y prosiect mewn cymunedau ledled Iwerddon a Chymru. Roedd yn gyfle gwych i :gael clywed mwy am:
- Gael clywed mwy am ein gwaith yn datblygu twristiaeth, yn hybru micro-fentrau a chefnogi cymunedau, yn annog gwyddoniaeth dinasyddion, yn ail-greu safleoedd hanesyddol yn ddigidol, ac yn helpu cysylltu cymunedau gyda’u treftadaeth.
- I weld yr uchafbwyntiau o safbwynt ein gwaith ynghylch Daeareg a Thirffurfiau, Bioamrywiaeth, Archeoleg, a Bywydau Cymunedol.
- I ystyried sut y gellid parhau a datblygu’r gwaith hwn i’r dyfodol.
Roedd yn ddiwrnod gwych, ac roedd croeso i bawb alw heibio. Cafwyd sgyrsiau diddorol, yn cynnwys sut y gallai gwaith CUPHAT gario ‘mlaen yn y dyfodol. Roedd pawb yn rhyfeddu at ehangder y gwaith a gyflawnwyd gan CUPHAT dros y flwyddyn a hanner ddiwethaf ac roedd yn braf gallu gweld hyn i gyd yn cael ei arddangos ar sgriniau o gylch yr ystafell. Go dda wir Tîm #CUPHAT! Ymdrech arwrol!
Cyfarfod Tîm CUPHAT llawn
4 – 6 Gorffennaf 2023
Daeth tîm #CUPHAT yn ôl at ei gilydd yn Iwerddon yn gynnar ym mis Gorffennaf 2023. Daeth timau Prifysgol Aberystwyth ac Ymddiredolaeth Archeolegol Dyfed draw am 2 ddiwrnod o gyfarfodydd tîm ac ymweliadau safle yn Iwerddon. Derbyniodd bawb siaced CUPHAT newydd ac roedd yn werth gweld y tîm cyfan yn eu gwisgo a’u modelu yn ystod eu hymweliad ag Iwerddon.
Dechreuodd y jamborî 2 ddiwrnod gyda chyfarfodydd tîm yn UCD, cyn gyrru i lawr i’n hardaloedd prosiect ac ymweld â gwahanol safleoedd ar 5 Gorffennaf. Cawsom gyfle i ymweld ag Avoca, The Mottee Stone, Coed Tomnafinnoge, Bunclody, White Mountain a Killanne. Roedd hi’n wibdaith sydyn, ond roedd hi’n braf iawn i’r tîm Gwyddelig gael y cyfle i ddangos y safleoedd hyn i’r criw o Gymru, gan dalu’r pwyth yn ôl wedi iddyn nhw gael yr un math o brofiad pan fuon nhw draw yng Nghymru nôl ym mis Medi 2022.
Ar ddiwrnod olaf yr ymweliad cynhaliwyd y gynhadledd gymunedol, “Twristiaeth Adfywiol yn Ucheldiroedd yr Arfordir: Treftadaeth, Lle a Chymuned” yng Ngwesty Ashdown Park. Ceir rhagor o fanylion am y gynhadledd uchod.
Gwyliau CUPHAT
20 a 21 2023 Mehefin yng Nghymru, 27 a 28 Mehefin 2023 yn Iwerddon
Trefnodd CUPHAT bedair gŵyl ym mhob un o’r ardaloedd a oedd yn rhan o’r prosiect. Cynhaliwyd nhw ar 20 Mehefin ym Mynyddoedd Cambria, 21 Mehefin ym Mynyddoedd y Preseli, 27 Mehefin ym Mynyddoedd Blackstairs ac ar 28 Mehefin ym Mynyddoedd Wicklow.
Roedd y gwyliau hyn yn gyfle i ddangos a dathlu cyfraniadau a mewnbwn y cymunedau lleol i waith CUPHAT.
Cafwyd digwyddiadau amrywiol drwy gydol y dyddiau hyn, yn cynnwys dangos fideos hanesyddol, sesiynau cerddoriaeth fyw gan gerddorion lleol ac ysgolion, arddangosiadau o Labs Bento ac apiau, bioblitz, gweithdai celf, cyhoeddi enillwyr rhanbarthol Cystadleuaeth Ffotograffiaeth CUPHAT, a sgwrs am gysylltiad CUPHAT â’r gymuned. Roedd croeso i bobl leol daro heibio fel oedden nhw’n dymuno drwy gydol y dydd, ac roedd hi’n wych gweld y plant iau yn dod draw ar ôl ysgol i gasglu anifeiliaid balŵn a chael eu hwynebau wedi eu peintio!
Diolch i bawb ddaeth i gefnogi’r gwyliau!
Ôl-drafodaeth ar Rwydwaith Twristiaeth CUPHAT
07 Mehefin 2023 yn Iwerddon, 12 Mehefin 2023 yng Nghymru
Yn gynnar ym Mehefin daeth diwedd ar y gyfres fuddiol o gyfarfodydd Rhwydwaith Twristiaeth a drefnwyd gan brosiect CUPHAT. Yn ystod cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 7 Mehefin yn Iwerddon, a 12 Mehefin yng Nghymru, cawsom gyfle i glywed am rai o’r gweithgareddau treftadaeth y mae tîm CUPHAT wedi bod yn datblygu – gweithgareddau sy’n rhoi cyfle i dwristiaid gael blas ar ‘Fyw fel Lleol’ yn ystod eu hymweliadau.
Yn Iwerddon, cynhaliwyd y cyfarfod hwn yn ‘Rackards of Killanne’ a chafwyd trafodaeth ddiddorol, dan arweiniad yr aelodau, ar ailagor Rackards of Killanne a’r math o ddatblygiadau y gallem efallai eu gweld yn digwydd yn y dyfodol. Gorffennodd y noson gyda sesiwn gerddoriaeth a lond bol o fwynhád!
Ar Fferm Bargoed y cynhaliwyd y cyfarfod olaf o’r Rhwydwaith Twristiaeth yng Nghymru, a chafwyd noson hyfryd a roddodd gyfle da i aelodau’r rhwydwaith ddal i fyny â’i gilydd, wrth i ni gyd glywed hefyd am y gwahanol fentrau a gweithgareddau treftadaeth sy’n cael eu cynnig.
Digwyddiad Arddangos ar gyfer Rhaglen Twristiaeth Adfywiol CUPHAT ar gyfer Grwpiau Microfenter a Chymunedol
06 Mehefin 2023
Cynhaliodd prosiect CUPHAT (Ucheldir yr Arfordir: Treftadaeth a Thwristiaeth) ddigwyddiad Arddangos ar Fferm Bargoed yn Llwyncelyn ar Fehefin y 6ed 2023 i ddathlu llwyddiannau busnesau newydd, microfentrau a mentrau cymunedol o ardaloedd Mynyddoedd y Preseli a
Mynyddoedd Cambria. Dros y ddau fis diwethaf, mae CUPHAT, mewn cydweithrediad â Menter a Busnes, wedi cyflwyno Rhaglen Twristiaeth Adfywiol gan gynnig gofod cydweithredol i gyfranogwyr o’r sectorau Celfyddydau, Hamddena Awyr Agored, Treftadaeth, a Bwyd a Llety, er mwyn cyd-greu dyluniadau cylchol ac annog twristiaeth adfywiol yn eu cymunedau lleol.
Gyda chefnogaeth Cronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop, drwy raglen Cydweithredu Iwerddon-Cymru, mae CUPHAT yn ceisio arddangos treftadaeth gyffredin a nodedig Mynyddoedd Cambria a Mynyddoedd Preseli yng Nghymru, a Mynyddoedd y Blackstairs a Mynyddoedd Wicklow yn Iwerddon. Roedd y rhaglen hon yn ymateb i’r adborth a gasglwyd gan grwpiau ffocws a gynhaliwyd ddiwedd 2022 gan aelodau’r gymuned am yr heriau lleol yr oeddent yn eu hwynebu. O ganlyniad, targedodd y rhaglen dwristiaeth adfywiol, economi gylchol, meddylfryd creadigol, llwybrau at gyllid, creu straeon cymhellol, a dulliau o adeiladu partneriaethau.
Yn y Digwyddiad Arddangos, cyflwynodd 7 cyfranogwr o’r rhaglen eu prosiectau i’w cyfoedion, yn ogystal ag i gynrychiolwyr o Lywodraeth Cymru, Antur Cymru, Menter a Busnes, Cyngor Sir Ceredigion a mwy.
Gan fyfyrio ar y noson, dywedodd Llŷr Roberts, un o Gyfarwyddwyr Menter a Busnes, bod y “profiad CUPHAT wedi golygu dod ag unigolion a busnesau o ardaloedd gwledig mynyddoedd y Cambria a’r Preseli at ei gilydd. Roeddwn yn falch iawn o glywed bod y rhai a gafodd gefnogaeth drwy CUPHAT wedi gwerthfawrogi’r cyngor a’r arweiniad arbenigol a gynigiwyd. Mae’r gefnogaeth fentora hefyd wedi chwarae rhan allweddol wrth ddatblygu eu syniadau. Ffactor llwyddiant allweddol arall oedd y cyfle i gydweithio â busnesau eraill o’u hardaloedd. Fe wnes i fwynhau gwrando ar unigolion yn siarad am fanteision rhannu syniadau a phrofiadau. Fe wnaethant hefyd sôn eu bod yn awyddus i barhau i gydweithio, sy’n dyst i’r gefnogaeth a ddarparwyd.”.
Dywedodd Sallianne Tyrrell, rheolwraig busnes Rhiannon CYF a chyfranogwyr ar y rhaglen Twristiaeth Adfywiol CUPHAT, bod y rhaglen wedi galluogi iddi “ddeall pa mor bell y gallai pethau ddatblygu, os y gwnawn ni weithio gyda’n gilydd mewn partneriaeth.”
Mae tîm Rhaglen Twristiaeth Adfywiol CUPHAT bellach yn gweithio i adnabod y camau nesaf er mwyn gallu darparu cymorth i brosiectau microfenter a chymunedol wrth symud ymlaen. Roedd y rhaglen hefyd yn rhedeg ym Mynyddoedd Blackstairs a Mynyddoedd Wicklow, sef yr ardaloedd prosiect cyfatebol yn Iwerddon, a hynny mewn cydweithrediad â Mary Cronin o UpThink Innovation Agency. Cynhaliwyd digwyddiad arddangos tebyg yno ym mis Ebrill 2023.
Defnyddio LiDAR i Archwilio Treftadaeth ym Mynyddoedd Cambria
27 Mai 2023
Cynhaliodd CUPHAT ddigwyddiad diwrnod yng Nghanolfan Gymunedol Mynach, Pontarfynach, lle dysgodd y cyfranogwyr sut i adnabod nodweddion archeolegol o amgylch Pontarfynach gan ddefnyddio LiDAR* a sut wirio’r canlyniadau ar y ddaear. Roedd yn ddiwrnod llawn hwyl a dysgwyd llawer o sgiliau newydd!
*LiDAR = Canfod Golau ac Amrediad
Twristiaeth Treftadaeth: Creu Tonnau ar Draws Môr Iwerddon
16 Mai 2023
Cynhaliodd CUPHAT symposiwm Iwerddon-Cymru ar 16 Mai 2023 yng Ngwesty Clayton Whites, Wexford, i archwilio’r dysgu, y gwaddol, a goblygiadau polisi ehangach prosiectau a ariennir gan ERDF. Roedd pob prosiect a oedd yn bresennol yn canolbwyntio ar dreftadaeth, diwylliant, cymuned a thwristiaeth yn y ddwy wlad.
Yn ddigwyddiad a ddenodd mynychwyr wyneb-yn-wyneb ac ar-lein, cafwyd cyfraniadau cyfoethog gan gynrychiolwyr o CUPHAT, Ports Past and Present, LIVE, Portalis, CHERISH, Ancient Connections, Llwybrau Celtaidd a hefyd gan gynrychiolwyr o’r sectorau polisi treftadaeth a thwristiaeth yng Nghymru ac Iwerddon.
Trwy gydol y digwyddiad, crëwyd cyfleoedd i ateb y cwestiynau canlynol:
Beth fu cyflawniadau allweddol y mentrau cydweithredol Iwerddon-Cymru hyn hyd yma?
Beth fu’r prif heriau?
Pa wersi y gallwn eu cymryd o’r prosiectau hyn i helpu i lunio polisi yn y dyfodol?
Sut gallwn ni gynnal a thyfu cydweithio rhwng Iwerddon a Chymru ym maes treftadaeth, diwylliant a thwristiaeth yn dilyn Brexit.
Roedd y digwyddiad yn addysgiadol iawn, gyda mewnbwn, trafodaeth a chyngor gwerthfawr gan randdeiliaid y sector polisi treftadaeth a thwristiaeth a chynrychiolwyr o brosiectau Iwerddon-Cymru.
Cyfarfod Rhwydwaith Twristiaeth CUPHAT Cyfan
26 Ebrill 2023
Y digwyddiad ar-lein hwn oedd y tro cyntaf i’r Rhwydwaith Twristiaeth ar draws CUPHAT yn ei gyfanrwydd gael cyfle i gwrdd! Roedd nifer o aelodau wedi cyfarfod â’u cymheiriaid dros Fôr Iwerddon yn ystod ein Hymweliadau Dysgu ym mis Hydref ac ym mis Mawrth, felly roedd yn gyfle iddyn nhw ailgysylltu, ond roedd y cyfarfod hwn hefyd yn gyfle i bawb ddod at ei gilydd a chwrdd â’r grŵp ehangach.
Roedd yn noson o drafod a rhannu profiad. Adolygwyd ymweliad y cynrychiolwyr o Gymru ag Iwerddon a thrafodwyd yr hyn a gafwyd o’r profiad gyda’r rhai oedd yn bresennol. Roedd y cyfarfod yn fodd i bobl hefyd gyfnewid syniadau ar draws y gwahanol grwpiau o randdeiliaid ac ardaloedd.
Mae amser o hyd i ymuno â’r rhwydwaith os nad ydych wedi gwneud hynny eisoes. Yn syml, cwblhewch y ffurflen berthnasol a byddwn yn eich cynnwys mewn postiadau i’r rhwydwaith yn y dyfodol.
Ffurflen Mynegi Diddordeb Iwerddon
Ffurflen Datgan Diddordeb Cymru
Dathlu Ein Treftadaeth Ucheldir Arfordirol a Rennir
20 Ebrill 2023
Roedd ‘Dathlu’n Treftadaeth Gyffredin ar draws yr Ucheldiroedd Arfordirol’ yn ddigwyddiad ar-lein a ddaeth â’n pedair ardal ucheldir arfordirol ynghyd, a rhoi cyfle i aelodau’r gymuned weld sut yr oedd tîm CUPHAT wedi digideiddio’r gwrthrychau yr pobl wedi eu rhannu yn ein digwyddiadau ‘Twrio’ a ‘Dathlu ein Treftadaeth’ nôl ym mis Tachwedd 2022. Roedd hefyd yn gyfle i weld a thrafod rhai pethau a oedd yn debyg ac yn wahanol rhwng y bedair ardal. Gwahoddwyd cyfranwyr i rannu mwy o wybodaeth gyda’r gynulleidfa am eu gwrthrychau/arteffactau a chafodd aelodau’r gymuned gyfle i ddweud wrthym am agweddau eraill ar hanes a threftadaeth eu hardal.
Gwyddoniaeth Dinesydd ym Mynyddoedd y Preseli a’r grisiau Du
15 Ebrill 2023
Fel rhan o Fis Gwyddoniaeth Dinesydd Byd-eang (a gynhelir ym mis Ebrill bob blwyddyn), trefnodd CUPHAT gyfres o ddigwyddiadau ar draws ein 4 ardal ucheldirol. Cynhaliwyd dau ddigwyddiad cyfochrog, y naill ym Mynyddoedd y Preseli a’r llall yn ardal Blackstairs, yn ystod y trydydd penwythnos ym mis Ebrill. Fel yn achos Diwrnod Gwyddoniaeth y Dinesydd a ddathlwyd llynedd, roedd y ddau ddigwyddiad yn cynnwys gweithgareddau fel sgyrsiau, teithiau cerdded a chyfleoedd i bobl rhoi cynnig ar bethau eu hunain.
Mynyddoedd y Preseli
Mapio Cymru, Llyfrgell Genedlaethol Cymru, ac Arfordir Penfro ddaeth ynghyd gyda CUPHAT i ddathlu Gwyddoniaeth y Dinesydd yn Neuadd Gymunedol Brynberian. Dechreuodd y dydd gyda chyflwyniad i Wyddoniaeth y Dinesydd, ac roedd y stondinau o amgylch yr ystafell yn rhoi’r cyfle wedyn i bobl ddysgu am ddadansoddiad DNA a’i weld ar waith, dod i wybod am yr infertebratau dŵr croyw mewn nentydd lleol a darganfod sut y gall Citizen Science Apps helpu i gofnodi llygredd a llif afonydd. Cynhaliwyd teithiau maes o amgylch Brynberian er mwyn rhoi cyfle i bobl gymryd rhan mewn bioblitz ac i ddysgu mwy am archeoleg yr ardal.
Mynyddoedd Blackstairs
Ymunodd Grŵp Ystlumod Wexford, Killanne Development, Clwb Maes Naturiaethwyr Wexford, Ymddiriedolaeth Natur Vincent, Rhaglen Dyfroedd Awdurdodau Lleol, ac Arolwg Daearegol Iwerddon â CUPHAT yn Neuadd Gymunedol Rathnure. Ar wahanol adegau yn ystod y dydd cafwyd sgyrsiau diddorol gan staff CUPHAT ynghylch ‘Beth yw Gwyddor y Dinesydd’ a hefyd ‘Archaeoleg/ daeareg/ bioamrywiaeth a Gwyddor y Dinesydd’. Cafwyd sgwrs ddifyr iawn hefyd gan Ruth o Vincent Wildlife Trust Ireland. Roedd digon o wybodaeth ychwanegol, ynghyd ag elfennau rhyngweithiol, ar y stondinau o amgylch yr ystafell. Cynhaliwyd dwy daith maes yn ystod y bore a’r prynhawn, i White Mountain yn gyntaf ac yna i Goed Forrestalstown, er mwyn i bobl gael cyfle i weld rhai o blanhigion a chreaduriaid hynod yr ardaloedd hyn, i glywed mwy am eu daeareg a’u harcheoleg, ac i roi cynnig ar ambell app Gwyddoniaeth y Dinesydd.
Defnyddio LiDAR i archwilio Prifddinas Bryngaer Iwerddon
13 Ebrill 2023
Rhoddodd Cian Hogan, Swyddog Archeolegol CUPHAT yn UCD, a Dr James O’Driscoll o Brifysgol Aberdeen gyflwyniad ar “Using LiDAR to explore Ireland’s Hillfort Capital” yn Timmins Bar, Baltinglass ar 13 Ebrill 2023. Trefnwyd y digwyddiad gan Deirdre Burns, Swyddog Treftadaeth Cyngor Sir Wicklow. Esboniodd Cian beth yn union yw LiDAR (mae’n acronym am Light Detection and Ranging) a sut i gymhwyso’r dechneg hon i ymchwil treftadaeth. Cyflwynodd James ei ddarganfyddiadau o brosiect y ‘Community Monuments Fund’*. Daeth cynulleidfa dda i’r digwyddiad a chafwyd cwestiynau diddorol am y bryngaerau a geir yn ardal Baltinglass.
Recordiwyd y digwyddiad hwn. Gallwch wylio’r recordiad yma:
*Mae’r Communities Monuments Fund (CMF) yn cynorthwyo cymunedau a pherchnogion preifat i warchod, ymchwilio a dehongli henebion archeolegol yn yr Iwerddon. Ariennir y cynllun gan Wasanaeth Henebion Cenedlaethol yr Adran Tai, Llywodraeth Leol a Threftadaeth ac fe’i gweinyddir yn Wicklow gan Swyddog Treftadaeth Cyngor Sir Wicklow. Ar gyfer ymholiadau cysylltwch â Deirdre Burns, dburns[at]wicklowcoco.ie.
Digwyddiad Arddangos ar gyfer Rhaglen Twristiaeth Adfywiol CUPHAT ar gyfer Grwpiau Microfenter a Chymunedol yn Iwerddon
4 Ebrill 2023
Cynhaliodd CUPHAT Ddigwyddiad Arddangos yn yr Orchard Centre yn Tinahely ar 4 Ebrill 2023 i ddathlu cyflawniadau busnesau newydd, microfentrau a gwaith aelodau cymunedol o Fynyddoedd Wicklow a Blackstairs. Dros y 2 fis diwethaf, mae CUPHAT, mewn cydweithrediad â Mary Cronin o Asiantaeth Arloesi UpThink, wedi cyflwyno Rhaglen Twristiaeth Adfywiol er mwyn creu gofod cydweithredol i gyfranogwyr o sectorau’r Celfyddydau, Hamdden Awyr Agored, Treftadaeth, Bwyd a Llety a’u helpu i gyd-greu dyluniadau cylchol a cynigion twristiaeth adfywiol o fewn eu cymunedau lleol.
Roedd y rhaglen hon yn ymateb i adborth a gasglwyd o grwpiau ffocws a gynhaliwyd ddiwedd 2022 ynglŷn â’r heriau lleol yr oedd aelodau o’r cymunedau lleol yn eu hwynebu. O ganlyniad, roedd y rhaglen yn targedu twristiaeth adfywiol, economi gylchol, meddwl am ddylunio, llwybrau at gyllid, creu straeon pwerus, a dulliau o adeiladu partneriaethau.
Yn y Digwyddiad Arddangos hwn, cyflwynodd 12 o fentrau lleol eu prosiectau i’w cyd-gyfranogwyr ar y rhaglen, ac i gynulleidfa ehangach a oedd yn cynnwys cynrychiolwyr o Bartneriaeth Swydd Wicklow, Datblygu Lleol Wexford, Swyddfeydd Menter Lleol (LEOs) Wicklow a Wexford, Visit Wexford, Carlow Tourism, Wexford PPN, Ireland’s Ancient East, Fáilte Ireland, Cyngor Dylunio a Chrefft Iwerddon, yr EPA a Chynghorau Sir Wicklow a Wexford.
Wrth fyfyrio ar y noson, dywedodd y ffermwr lleol Tom Burgess o Coolattin Cheddar, a ymunodd â’r rhaglen fel menter sefydledig, ei fod yn “brofiad hynod bleserus, gydag amlygiad pellgyrhaeddol o dalent yr ardal”. Dywedodd Karen Codd, Ysgrifennydd Grŵp Datblygu Rathnure a chyfranogwr prosiect cymunedol ar y rhaglen, ei bod yn “ysbrydoledig ac yn procio’r meddwl i glywed sut mae cymunedau a busnesau eraill yn agosáu at adfywio a thwf”.
Dywedodd Tom Bermingham, o Wexford Local Development, “roedd yn wych gweld angerdd, penderfyniad, a gwydnwch yr ystod amrywiol o fusnesau a chynrychiolwyr cymunedol yn y digwyddiad neithiwr. Mae Rhaglen LEADER yn gyllidwr allweddol ar gyfer busnesau gwledig arbenigol a grwpiau cymunedol gwirfoddol ac wrth baratoi ar gyfer y rownd nesaf, rydym ar hyn o bryd yn y cyfnod ymgynghori ar gyfer datblygu strategaeth datblygu lleol o ansawdd uchel sy’n adlewyrchu anghenion busnesau a chymunedau. Roeddwn yn falch iawn o gwrdd â chynrychiolwyr Wexford (Blackstairs) i drafod sut y gall LEADER helpu i wireddu eu cynlluniau yn y blynyddoedd i ddod. Fe wnes i hefyd eu hannog i leisio eu barn yn ein cyfarfodydd ymgynghori cyhoeddus yn yr wythnosau nesaf”.
Ymhlith y mentrau cychwynnol a gyflwynodd ar y noson roedd artist lleol, Sally Dunne. Meddai, “fe wnaeth arweinwyr y cwrs feithrin amgylchedd dysgu agored, calonogol iawn. Dysgais lawer o wersi amhrisiadwy gan fy nghyd-gyfranogwyr a fu’n ddigon caredig i rannu eu harbenigedd a’u profiadau eu hunain. Roedd yna ysbryd cymunedol gwirioneddol. Rwyf wedi gwneud cysylltiadau a datblygu cyfleoedd cyffrous o ganlyniad i’r rhaglen wych hon.”
Dywedodd Nicky Butler, sydd hefyd yn dechrau micro-fenter yn Wicklow, teithiau cerdded treftadaeth Tir na Glass, “roedd yn wych cael y cyfle i rannu fy musnes a mynd i rwydweithio a gwneud cysylltiadau â phobl eraill yn y diwydiant. Rwy’n teimlo bod cysylltiadau gwerthfawr wedi’u gwneud”.
Yn ôl David Moran a oedd hefyd yn rhoi cyflwyniad ar y noson am ei waith yn gwneud prennau ‘hurley’, roedd y rhaglen yn “gyfle gwych i fy musnes i agor llwybrau newydd a chydweithio â phobl o’r un anian”.
Mae tîm Rhaglen Twristiaeth Adfywio CUPHAT bellach yn nodi’r camau nesaf i ddarparu cymorth i ficrofentrau a phrosiectau cymunedol wrth symud ymlaen. Mae’r un math o raglen wedi bod ar waith yn ardaloedd prosiect CUPHAT yng Nghymru, sef Mynyddoedd Cambria a Phreseli, lle mae Menter a Busnes wedi bod yn gweithio ochr yn ochr â’r tîm o CUPHAT. Mae Digwyddiad Arddangos tebyg wedi’i drefnu yng Nghymru ym mis Mehefin.
Gwyddor Dinasyddion ym Mynyddoedd Wicklow a Cambria
01 Ebrill 2023
Fel rhan o Fis Gwyddoniaeth Dinesydd Byd-eang (a gynhelir ym mis Ebrill bob blwyddyn), trefnodd CUPHAT gyfres o ddigwyddiadau ar draws ein 4 ardal ucheldirol. Cynhaliwyd dau ddigwyddiad cyfochrog, y naill ym Mynyddoedd y Preseli a’r llall yn ardal Blackstairs, yn ystod y trydydd penwythnos ym mis Ebrill. Fel yn achos Diwrnod Gwyddoniaeth y Dinesydd a ddathlwyd llynedd, roedd y ddau ddigwyddiad yn cynnwys gweithgareddau fel sgyrsiau, teithiau cerdded a chyfleoedd i bobl rhoi cynnig ar bethau eu hunain.
Mynyddoedd Cambria
Daeth Mapio Cymru, Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Gwiwerod Coch Canolbarth Cymru, Canolfan Gwybodaeth Bioamrywiaeth Gorllewin Cymru (WWBIC) a Choed y Bont i gymryd rhan yn y digwyddiad gyda CUPHAT, yn Neuadd Bentref Pontrhydfendigaid.
Cynhaliwyd dwy daith maes, un i Gors Caron (diolch i CNC am ganiatáu mynediad) i gynnal bioblitz a’r llall i Goed y Bont i ddysgu am Wiwerod Coch. Roedd stondinau wedi’u gwasgaru o amgylch yr ystafell lle gallech ddysgu am ddadansoddi DNA a’i weld ar waith, cael gwybod am yr infertebratau dŵr croyw mewn nentydd lleol a darganfod sut y gall Citizen Science Apps helpu i gofnodi llygredd a llif afonydd. Roedd y sgyrsiau yn cynnwys cyflwyniad i Wyddoniaeth y Dinesydd, cofnodi enwau lleoedd a sut i ddefnyddio LiDAR i gofnodi archeoleg leol.
Mynyddoedd Wicklow
Cafwyd sgyrsiau ar ‘Beth yw Gwyddoniaeth Dinesydd’ ac ‘archaeoleg/ daeareg/ bioamrywiaeth a Gwyddor y Dinesydd’ gan staff y prosiect ar wahanol adegau yn ystod y dydd. Roedd stondinau o amgylch yr ystafell, gan gynnwys Prosiect Swigod Afon Derry, a oedd â mwy o wybodaeth ac elfennau rhyngweithiol ar gael trwy gydol y dydd. Cynhaliwyd dwy daith maes yn y bore a’r prynhawn, i Glenmalure yn gyntaf ac yna i Goed Tomnafinnoge, i geisio gweld rhai o blanhigion a chreaduriaid hynod yr ardal, i glywed mwy am hanes archaeolegol a daearegol yr ardal ac i roi cynnig ar rai o apiau Gwyddoniaeth y Dinesydd allan yn y maes.
Ymweliad Dysgu ag Iwerddon
3 – 6 Mawrth 2023
Cynhaliwyd Ymweliad Dysgu CUPHAT unwaith eto ar benwythnos cyntaf mis Mawrth. Roedd yn daith hynod lwyddiannus. Yn ystod yr ymweliad 4 diwrnod hwn, croesodd ein cynrychiolwyr Cymreig ar draws Môr Iwerddon i gwrdd â’u cymheiriaid Gwyddelig ym Mynyddoedd Wicklow a Blackstairs.
Yn debyg i Ymweliad Dysgu cyntaf CUPHAT ym mis Hydref 2022, roedd yn 4 diwrnod llawn gweithgareddau gyda sgyrsiau, ymweliadau, rhwydweithio, cyfleoedd i ailgysylltu – a digonedd o gnoi cil arno!
Yn ne Mynyddoedd Wicklow, bu’r criw yn ymweld ag Avoca – i weld rhai o’r barcutiaid coch a gyflwynwyd o Gymru yn hedfan uwch eu pennau! Buom hefyd yn ymweld â Marchnad Gwlad a Thref Aughrim, Bryngaer Rathgall, Canolfan Arddio Rathwood a Gardd Siocled Iwerddon, Coollatin House, Coed Tomnafinnoge a Shillelagh. Yn ardal bryniau Blackstairs, cafodd y grŵp groeso cynnes gan Glwb GAA Rathnure lle cafodd y cynrychiolwyr roi cynnig ar y gamp ‘hurling’, cyn mynd ymlaen i Cow House Studios, Pentref Myshall, Traphont Borris, Pentref Rathanna ac yna gorffen y noson gyda sesiwn draddodiadol yn The Dying Cow. Cafodd rhai o’r cynadleddwyr Cymreig eu denu i gymryd rhan yn y sesiwn ac i gyfrannu ambell gân Gymraeg i ychwanegu at yr hwyl! Ymhlith y siaradwyr a ddaeth atom dros y penwythnos roedd cynrychiolwyr o Fáilte Ireland, cynghorwyr twristiaeth lleol, Cyngor Sir Wicklow, Cyngor Ucheldir Wicklow a Visit Wicklow yn ogystal â chynrychiolwyr o’r sefydliadau amrywiol y buom yn ymweld â nhw. Roedd yn benwythnos gwych ac roedd yn werth chweil gweld y cysylltiadau a wnaed yn ystod ymweliad mis Hydref yn cael eu hailgydnabod yn ystod yr ymweliad. Diolch i bawb a’i gwnaeth yn bosibl!
Y camau nesaf i’r cyfranogwyr fydd dod at ei gilydd mewn cyfarfod Rhwydwaith Twristiaeth CUPHAT Iwerddon-Cymru gyfan, a gynhelir ar-lein ym mis Ebrill, i adrodd yn ôl am yr Ymweliadau Dysgu ac i rannu unrhyw bethau a ddysgwyd gydag aelodau o’r rhwydwaith nad oedd wedi gallu mynychu’r digwyddiadau cyfnewid hyn yng Nghymru a’r Iwerddon.
Gweithdai Hyfforddiant Hanes Llafar
27 Ionawr (Iwerddon), 18 Chwefror (Cymru) 2023
Trefnodd CUPHAT weithdai hyfforddiant hanes llafar rhad ac am ddim ar y ddwy ochr i Fôr Iwerddon. Daeth aelodau o gymunedau yn ardaloedd Mynyddoedd Wicklow a Blackstairs i’r gweithdy a drefnwyd yn Iwerddon ar 27 Ionawr, yn y Courhouse Arts Centre. Cynhaliwyd gweithdy tebyg ar gyfer pobl Mynyddoedd Cambria ac ardal Y Preseli yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Aberystwyth ar 18 Chwefror.
Cyflwynwyd pobl i bynciau pwysig fel cynllunio prosiect, ystyriaethau moesegol, technegau cyfweld ac allbynnau posibl, a thrafodwyd cynlluniau ar gyfer ystod eang o brosiectau hanes llafar.
Mae prosiect CUPHAT yn cynnal 80 o gyfweliadau hanes llafar gyda phobl o bob rhan o bedair ardal y prosiect yn Iwerddon a Chymru.
Cyfarfod Rhwydwaith Twristiaeth yng Nghymru
07 Chwefror 2023
Cyfarfu Rhwydwaith Twristiaeth Cymru CUPHAT eto ar 07 Chwefror yng Ngwesty’r Hafod, Pontarfynach, i drafod ardal Mynyddoedd Cambria, y sectorau y maent yn ei gynrychioli, yr hyn yr hoffent ei gael gan y rhwydwaith, a’r hyn y gallant ei gyfrannu at y rhwydwaith. Cynhaliwyd dadansoddiadau SWOT (cryfderau, gwendidau, cyfleoedd, bygythiadau) i helpu i arwain y sgyrsiau hyn. Soniwyd hefyd am yr Ymweliad Dysgu ag Iwerddon oedd ar fin digywdd, ac anogwyd mynychwyr i gofrestru ar gyfer y profiad rhwydweithio a dysgu.
Mae’r rhwydwaith yn dal ar agor i aelodau newydd. Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno, llenwch y ffurflen Datgan Diddordeb berthnasol isod:
Ffurflen Mynegi Diddordeb Iwerddon
Ffurflen Datgan Diddordeb Cymru
Gweithdy Foel Drygarn a Gors Fawr
02 Chwefror 2023
Mae CUPHAT ac Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Sir Benfro wedi bod yn cydweithio ar brosiect dehongli sydd yn canolbwyntio ar ddigido ac ail-greu Bryngaer Foel Drygarn a Chylch Cerrig Gors Fawr ym Mynyddoedd y Preseli. Ar yr 2il o Chwefror, cynhaliwyd gweithdy yn Neuadd Gymunedol Maenclochog er mwyn rhannu cynnydd. Cafwyd cefnogaeth wych gan y gymuned ac roedd yr ystafell yn llawn dop. Dechreuodd y noson gyda chyflwyniad gan Jessica Domiczew (DAT) ar y safloedd a dangosodd y fersiwn wedi ei ddigido o Gylch Cerrig Gors Fawr a’r arteffactau o Fryngaer Foel Drygarn a gedwir yn Amgueddfa Dinbych y Pysgod. Yna, gyda’r nos, cafwyd cyflwyniad gan Peter Lorimer o Pighill Heritage Graphics sydd wedi derbyn comisiwn i ail-greu Bryngaer Foel Drygarn. Ymunodd Peter yn rhithiol a rhannodd ei waith nodedig gyda ni. Daliwch i ddilyn CUPHAT er mwyn gweld mwy o atgynhyrchiadau wrth iddyn nhw gael eu datgelu dros y misoedd nesaf.
Cyfarfodydd Rhwydwaith Twristiaeth yn Iwerddon
02 Chwefror 2023
Ar 02 Chwefror 2023, cynhaliwyd cyfarfod arall ar gyfer aelodau Rhwydwaith Twristiaeth Iwerddon CUPHAT yn The Orchard Centre, Tinahely. Yn y cyfarfod hwn, trafodwyd y mathau o dwristiaid a thwristiaeth yr hoffai’r rhwydwaith eu denu i’r ardal, yn ogystal â’r Ymweliad Dysgu oedd ar fin digwydd, lle roedd cynrychiolwyr o Gymru yn teithio i Iwerddon.
Mae’r rhwydwaith yn dal ar agor i aelodau newydd. Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno, llenwch y ffurflen Datgan Diddordeb berthnasol isod:
Ffurflen Mynegi Diddordeb Iwerddon
Ffurflen Datgan Diddordeb Cymru
Digwyddiadau galw heibio ym Mynyddoedd Cambria a Phreseli
26 & 27 Ionawr 2023
Trefnwyd dwy sesiwn ‘galw heibio’ arall ar gyfer aelodau o gymunedau lleol yn ardaloedd y Preseli a Mynyddoedd Cambria – y naill gyda PLANED a’r llall gyda Menter Mynyddoedd Cambria (CMI). Y tro hwn fe’u cynhaliwyd ar 26 Ionawr yng Nghaffi’r Caban, Castell Henllys (Mynyddoedd y Preseli) ac ar 27 Ionawr yn Neuadd Goffa Tregaron (Mynyddoedd Cambria). Roedd y sesiynau hyn yn galluogi aelodau o’r gymuned sydd â diddordeb byw yn eu hardaloedd lleol i ddysgu mwy am CUPHAT, i gwrdd a sgwrsio gyda’r tîm, i rannu unrhyw beth yr hoffent dynnu sylw ato yn eu hardal ac i ddweud eu dweud am dwristiaeth treftadaeth yn eu hardaloedd lleol. Rhannwyd gwybodaeth gyda’r cymunedau hefyd am y diwrnodau Gwyddoniaeth Dinesydd yr oedd CUPHAT yn eu cynllunio ym mis Ebrill.
Archwilio Mynyddoedd Cambria trwy LiDAR
19 Ionawr 2023
Cafwyd cynlleidfa wych ar gyfer gweithdy CUPHAT ‘Archwilio Mynyddoedd Cambria trwy LiDAR’. Roedd yn weithdy llawn gwybodaeth, yn cwmpasu popeth o archaeoleg i ddaeareg i goed! Jessica Domiczew o DAT a arweiniodd y gweithdy, a ganddi hi dysgodd y rhai a fynychodd beth yw LiDAR (talfyriad o Light Detection and Ranging), sut mae’n gweithio, prosesu data, a pha nodweddion y gellir eu hadnabod ym Mynyddoedd Cambria wrth ei ddefnyddio. Dangoswyd i fynychwyr sut yr oedd modd iddyn nhw archwilio eu hardaloedd lleol adref trwy ddefnyddio data LiDAR sydd ar gael yn gyhoeddus, adnodd arbennig sydd ond yn mynd i wella gydag arolwg cenedlaethol Cyfoeth Naturiol Cymru ar gyfer y wlad ar ei hyd.
CUPHAT Ymweliadau Ysgol yn Dechrau
17 Ionawr 2023
Bydd ymweliadau gan dîm CUPHAT ag ysgolion yn ein 4 ardal prosiect yn dechrau ym mis Ionawr 2023. Bydd y rhain yn dechrau yng Nghymru, gan ddechrau ar 17 Ionawr. Bydd y tîm yn ymweld â 5 ysgol dros 10 diwrnod ac yn gweithio gyda’r disgyblion i gasglu data amgylcheddol, archwilio eu cynefin ac ysgrifennu barddoniaeth wedi’i ysbrydoli gan dirluniau’r ucheldir.
Rydym yn gwahodd disgyblion yr ysgolion hyn i ddod ag unrhyw gwestiynau yr hoffent eu gofyn i dîm CUPHAT ac i fod yn barod i rannu eu hoff bethau am yr ardaloedd y maent yn byw ynddynt gyda’r tîm. Bydd ymweliadau ysgol hefyd yn digwydd yn Iwerddon. Rydym yn rhagweld y byddant yn dechrau ym mis Chwefror 2023.
Cyfarfod Rhwydwaith Twristiaeth yng Cymru
12 Ionawr 2022
Dechreuodd CUPHAT eu digwyddiadau cyhoeddus yn 2023 gyda chyfarfod Rhwydwaith Twristiaeth ar 12 Ionawr. Cynhaliwyd hwn ar Fferm Ceffylau Gwedd Dyfed ym Mynyddoedd y Preseli. Roedd yr aelodau’n falch iawn o gael powlen o gawl i’w cynhesu wrth drafod ardal y Preseli, y sectorau y maen nhw’n ei gynrychioli, yr hyn yr hoffent ei gael gan y rhwydwaith, a’r hyn y gallant ei gyfrannu at y rhwydwaith. Cynhaliwyd dadansoddiadau SWOT (cryfderau, gwendidau, cyfleoedd, bygythiadau) i helpu i arwain y sgyrsiau hyn. Soniwyd hefyd am yr Ymweliad Dysgu ag Iwerddon oedd ar fin digwydd ac anogwyd cyfranogwyr i gofrestru ar gyfer y digwyddiad.
Ers y cyfarfod hwn, rydym yn falch o rannu bod ein gwesteiwyr ar gyfer y noson, Fferm Ceffylau Gwedd Dyfed, wedi’u henwebu yn y categori ‘Menter Wledig’ ar gyfer Gwobrau mawreddog y Gynghrair Cefn Gwlad, sef Oscars Gwledig Cymru, a’u bod wedi ennill ers hynny! Mae’r gwobrau hyn yn dathlu busnesau gwledig sy’n mynd gam ymhellach, yn cefnogi eu heconomi leol ac yn arwyr di-glod ym mhob cymuned. Llongyfarchiadau iddynt a’u holl waith caled!
Mae’r rhwydwaith yn dal ar agor i aelodau newydd. Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno, llenwch y ffurflen Datgan Diddordeb berthnasol isod:
Ffurflen Mynegi Diddordeb Iwerddon
Ffurflen Datgan Diddordeb Cymru
Ymweliadau Safle yng Nghymru
9 and 10 Ionawr 2023
Ymwelodd tîm CUPHAT Cymru â darpar safleoedd ym Mynyddoedd Cambria a Mynyddoedd y Preseli ddechrau mis Ionawr. Yn yr un modd â’r safleoedd Gwyddelig, penderfynwyd ar y safleoedd drwy ymgynghori ac adborth gan y cymunedau, a thrwy ddarllen y llenyddiaeth ar dreftadaeth ddiwylliannol a naturiol safleoedd yn yr ardaloedd.
Roedd mannau aros yn cynnwys Hafod, Mwyngloddiau Cwmystwyth, Pen y Bannau a Chors Caron ym Mynyddoedd Cambria, a Rhaeadr Tregynon, Foel Drygarn, Gors Fawr a New Moat yn y Preseli. Ymunodd Menter Mynyddoedd Cambrian (CMI) â thîm CUPHAT ar y dydd Llun hefyd. Roedd yn ddeuddydd llawn hwyl ac addysg, a chafodd y tîm gyfle i drafod potensial datblygu’r safleoedd hyn.
Ymweliadau Safle yn Iwerddon
5 a 6 Rhagfyr 2022
Ymwelodd tîm CUPHAT Iwerddon â rhai o’r safleoedd posibl i dynnu sylw atynt ym Mynyddoedd Wicklow a Blackstairs. Pennwyd y safleoedd hyn drwy ymgynghori ac adborth gan y cymunedau, a thrwy ddarllen y llenyddiaeth ar y safleoedd diwylliannol a naturiol yn yr ardaloedd. Roedd yn daith chwimwth, gydag arosfannau yn cynnwys Abaty Baltinglass, Glenmalure, Cyfarfod y Dyfroedd ac Avoca, Coollatin House, Tomnafinogue Woods, Scullogue Gap, Killann, Ballycrystal a Blackrock Mountain, Caim, a Forrestalstown Wood. Roedd yn wych gallu mynd allan, a gweld potensial pob safle. Yn ffodus (neu’n anlwcus) cyrhaeddodd tîm CUPHAT yno cyn i’r eira ddechrau disgyn ar ddiwedd yr wythnos honno. Sôn am amseru perffaith!
‘Twrio’ (Cymru) a ‘Dathlu ein Treftadaeth’ (Iwerddon)
16 & 17 (Cymru), 21 & 22 (Iwerddon) Tachwedd 2022
Rhannwyd atgofion o’r gorffennol wrth i aelodau’r cyhoedd ddod â hen ffotograffau, cardiau post, dogfennau, a gwrthrychau i bedwar digwyddiad treftadaeth CUPHAT yng Nghymru ac Iwerddon.
Bu rhaglen brysur o ddigwyddiadau yn cynnwys sgyrsiau byw, cerddoriaeth, sain, a ffilm yn diddanu’r mynychwyr, a ymatebodd yn frwd i’r alwad i gadw treftadaeth eu hardaloedd ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Dros bedwar diwrnod llawn gweithgareddau, bu aelodau tîm CUPHAT yn brysur yn digido, yn cofnodi ac yn tynnu lluniau o rai o’r eitemau niferus yr oedd pobl wedi dod â nhw gyda nhw.
Cynhaliwyd y ddau ddigwyddiad Cymreig yng Nghanolfan Dreftadaeth Tregaron a Neuadd Gymunedol Maenclochog ar 16 a 17 Tachwedd yn y drefn honno. Daeth niferoedd mawr o bobl y Cambrian a’r Preseli allan ar gyfer y digwyddiadau a elwir yn ‘Twrio’, a oedd yn dwyn i gof gyfres deledu Gymraeg y 1990au o’r enw hwnnw.
Yr wythnos ganlynol, trodd sylw at yr ochr arall i Fôr Iwerddon, gyda digwyddiadau yn cael eu cynnal yng Nghanolfan Gymunedol Nicky Rackard yn Rathnure a Neuadd Gymunedol Rathdangan ar 21 a 22 Tachwedd. Unwaith eto, roedd nifer fawr o’r bobl leol yn bresennol yn y Blackstairs a Mynyddoedd Wicklow, a daethant â deunydd gydag arwyddocâd arbennig iddynt.
Mae rhai o’r eitemau rhyfedd a rhyfeddol a gafodd eu ‘hailddarganfod’ yn cynnwys gynnau (yn Iwerddon a Chymru), cofiannau merlota (ym Mynyddoedd Cambria), clocsiau, mowld menyn a ‘sampliwr’ o 1884 (ym Mynyddoedd y Preseli), penhwyaid, cardiau post a chardiau cof (yn y Mynyddoedd Blackstairs) a thrwydded dawnsio cyhoeddus, pêl fwsged, pêl canon, a dau samplwr o 1842 (ym Mynyddoedd Wicklow).
Diolch yn fawr i bawb a roddodd o’u hamser i ddod i’r digwyddiadau hyn, ac a rannodd eu straeon a’u treftadaeth gyda thîm CUPHAT. Gobeithiwn gael yr eitemau digidol ar y wefan cyn gynted â phosibl!
Cyfarfodydd Rhwydwaith Twristiaeth yn Iwerddon
14 Tachwedd 2022
Cynhaliwyd cyfarfod ar gyfer ochr Wyddelig Rhwydwaith Twristiaeth CUPHAT i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau am yr Ymweliad Dysgu diweddar â Chymru. Fe’i cynhaliwyd yng Nghanolfan Orchard, Tinahely.
Bu cyfranogwyr yr Ymweliad Dysgu â Chymru, a gynhaliwyd 21-24 Hydref, yn rhannu gyda gweddill y rhwydwaith sut yr aeth yr ymweliad, ac yn ateb y cwestiynau a goladwyd gan yr ochr Wyddelig cyn y daith. Trafodwyd safleoedd posibl ar gyfer yr ail Ymweliad Dysgu hefyd.
Roedd hwn hefyd yn gyfle i groesawu aelodau newydd i’r rhwydwaith. Mae’r rhwydwaith yn dal ar agor, ac rydym yn chwilio am bobl o’r sector lletygarwch, i gelf a chrefft, i atyniadau ymwelwyr, i aelodau’r gymuned leol ac ati. Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno, llenwch y ffurflen Datgan Diddordeb berthnasol isod:
Digwyddiadau galw heibio ym Mynyddoedd Cambria a Phreseli
10 & 11 Tachwedd 2022
Trefnwyd sesiynau galw heibio ym Mynyddoedd y Preseli a’r Cambrian gyda PLANED a Menter Mynyddoedd Cambrian yn y drefn honno ar gyfer aelodau o’r gymuned â diddordeb sy’n byw yn yr ardaloedd hyn ac o’u cwmpas. Cynhaliwyd y digwyddiad ar 10 Rhagfyr yng Nghaffi Celt (Mynyddoedd y Preseli) ac 11 Rhagfyr yng Nghanolfan Gymunedol Mynach (Mynyddoedd Cambria). Roedd y sesiynau hyn yn galluogi aelodau o’r gymuned â diddordeb i ddysgu mwy am CUPHAT i gwrdd a sgwrsio â’r tîm, i rannu unrhyw beth yr hoffent dynnu sylw ato yn eu hardal ac i ddweud eu dweud am dwristiaeth treftadaeth yn eu hardaloedd lleol.
Grwpiau ffocws ar gyfer microfentrau, darpar entrepreneuriaid, a grwpiau cymunedol
8 & 9 (Iwerddon), 22 & 23 (Cymru) Tachwedd 2022
Ar 8 a 9 Tachwedd, cynhaliodd tîm CUPHAT grwpiau ffocws yn Kilteali a Thinahely i ymgysylltu â chymunedau ucheldir arfordirol yn ardaloedd prosiect Mynyddoedd Blackstairs a Mynyddoedd Wicklow. Cynhaliwyd gweithgareddau tebyg hefyd yn ardaloedd prosiect Mynyddoedd y Preseli a Mynyddoedd Cambria yng Nghymru yn ddiweddarach yn y mis, ar 22 Tachwedd ym Pontrhydygroes a 23 Tach yng Cilgwyn.
Nod y grwpiau ffocws oedd deall yn well safbwyntiau a phrofiadau grwpiau cymunedol, darpar entrepreneuriaid a busnesau bach sefydledig yn ymwneud â thwristiaeth yn eu cymunedau ac yn ymgysylltu â nhw. Roeddem wrth ein bodd gyda’r niferoedd da iawn o’r gymuned a ddaeth i’r digwyddiadau hyn a chawsom ein calonogi gan y lefelau o bositifrwydd, brwdfrydedd, a’r cyfraniadau gwerthfawr.
Daeth cymysgedd amrywiol o gynrychiolwyr cynghorau sir o sawl ardal, aelodau o’r gymuned a pherchnogion busnesau bach lleol ynghyd i rannu eu gwybodaeth, eu barn, eu cyngor a hyd yn oed gwneud cysylltiadau newydd â’i gilydd. Roeddent hefyd yn gallu taflu goleuni ar y materion allweddol yn y gwahanol ardaloedd lleol yn ymwneud â thwristiaeth. Mae’r wybodaeth a gasglwyd o’r grwpiau ffocws hyn yn cael ei defnyddio i lywio’n uniongyrchol y dull a’r dyluniad o raglen ddysgu gyfunol y mae tîm CUPHAT yn ei rhedeg yn gynnar yn 2023 i gefnogi twristiaeth gynaliadwy sy’n seiliedig ar dreftadaeth ar gyfer microfentrau a grwpiau cymunedol yn ardaloedd prosiect Iwerddon a Cymru.
Rydym wedi dysgu bod rhai o’r heriau a rennir yn cynnwys nifer yr ymwelwyr â’r ardal, diffyg trafnidiaeth gyhoeddus, cadw staff a materion yn ymwneud â deddfwriaeth. Soniodd unigolion y gall yr holl heriau hyn arwain at dwristiaid yn peidio â threulio digon o amser nac arian yn yr ardaloedd lleol eu hunain. Mae rhai o’r cyfleoedd allweddol a nodwyd yn cynnwys defnyddio llwybrau â thema ac arwyddion i helpu twristiaid i lywio llwybrau’r ucheldir a chysylltu’r rhain â’r cymunedau, mwy o fwytai, llety a busnesau a gweithgareddau eraill i ddenu twristiaid i aros yn hirach, mapiau deniadol o’r ardaloedd ar gyfer pobl leol a thwristiaid.
Bellach mae gan dîm CUPHAT well dealltwriaeth o’r hyn yr hoffai aelodau’r gymuned ddysgu mwy amdano a pha gymorth y gallai fod ei angen i’w helpu i wella neu sefydlu eu busnesau, prosiectau cymunedol a chryfhau eu perthynas â’i gilydd. Hoffem ddiolch i bawb a ddaeth i’r grwpiau ffocws am eu hamser a’u mewnbwn. Y cam nesaf yw defnyddio’r wybodaeth hon i ymgysylltu ymhellach â’r cymunedau hyn drwy ein rhaglen sydd i ddod gyda’r nod o greu llwyddiant ar gyfer busnesau a’r cymunedau hyn.
Ymweliadau Dysgu
21 – 24 Hydref 2022
Mae rhwydwaith twristiaeth traws-Môr Iwerddon rhwng Mynyddoedd Cambria a Phreseli Cymru a Blackstairs Iwerddon a Mynyddoedd Wicklow wedi hen gychwyn. Aeth cyfranogwyr o Iwerddon ar daith 4 diwrnod i Gymru i ddysgu oddi wrth eu cymheiriaid Cymreig a chyfnewid syniadau gyda nhw.
Roedd yn 4 diwrnod llawn gweithgareddau gyda gweithgareddau yn cynnwys sgyrsiau, ymweliadau a, gwnaethoch chi ddyfalu, rhwydweithio (!). Yn rhanbarth Mynyddoedd Cambria, ymwelodd y cyfranogwyr â Chraig Glais, teithio i Bontarfynach ar Reilffordd Rheidol, ymweld â Ffair Fwyd, Diod a Chrefft Mynyddoedd Cambria 2022 ym Mwlch Nant yr Arian, ac ymweld â Chanolfan Dreftadaeth Tregaron a Chanolfan Aur Rhiannon. Yn ardal Mynyddoedd y Preseli, ymwelodd y cyfranogwyr â Fferm Geffylau Sir Dyfed, Nanhyfer, Tafarn Sinc a Chastell Henllys. Clywodd y cyfranogwyr hefyd sgyrsiau gan Fenter Mynyddoedd Cambrian (CMI), PLANED, Croeso Sir Benfro a Phentir Pumlumon yn ystod y 4 diwrnod.
Cynrychiolodd cyfranogwyr yr Ymweliad Dysgu hwn rwydwaith twristiaeth rhwng Iwerddon a Chymru. Y cam nesaf yw cynnal cyfarfod arall yn Iwerddon ac yng Nghymru er mwyn i gyfranogwyr yr Ymweliad Dysgu rannu gwybodaeth gyda gweddill y rhwydwaith. Yna gall aelodau ar yr ochr Wyddelig a Chymreig drafod y ffyrdd gorau iddynt symud ymlaen. Yn dilyn llwyddiant yr Ymweliad Dysgu hwn, bydd ail Ymweliad Dysgu yn gynnar yn 2023, gyda chyfranogwyr o Gymru yn mynd i Iwerddon. Ni allwn aros i weld y rhwydwaith hwn yn tyfu!
Rhwydwaith Twristiaeth – cyfarfodydd yng Nghymru ac Iwerddon
17 Hydref 2022
Trefnodd CUPHAT gyfarfodydd yn Iwerddon a Chymru i gychwyn y sgwrs o gael rhwydwaith traws-Môr Iwerddon. Galluogodd hyn aelodau o bob gwlad i ddod at ei gilydd a chael trafodaethau yn ymwneud â’u hardal, eu sector, yr hyn yr hoffent ei gael allan o’r rhwydwaith, a’r hyn y gallant ei gyfrannu at y rhwydwaith. Cynhaliwyd dadansoddiadau SWOT (cryfderau, gwendidau, cyfleoedd, bygythiadau) i arwain y sgyrsiau hyn.
Roedd y cyfranogwyr yn cynnwys aelodau o’r gymuned leol, darparwyr llety, darparwyr gweithgareddau, darparwyr bwyd/diod/lletygarwch, ac aelodau cynghorau a phwyllgorau lleol. Bydd rhai o’r cyfranogwyr hyn yn cymryd rhan yn Ymweliad Dysgu cyntaf CUPHAT a fydd yn cynnwys cynrychiolwyr o ochr Wyddelig y rhwydwaith yn mynd draw i Gymru i ddysgu oddi wrth aelodau Cymreig y rhwydwaith twristiaeth a chyfnewid syniadau gyda nhw.
Os ydych yn dod o fynyddoedd Cambria, Wicklow, Preseli neu Blackstairs a hoffech fod yn rhan o’r rhwydwaith hwn, llenwch y ffurflen Mynegi Diddordeb briodol isod. Rydym yn chwilio am bobl o’r sector lletygarwch, celf a chrefft, atyniadau ymwelwyr, ac aelodau o’r gymuned leol ac ati.
Digwyddiadau Fforwm Cymunedol yn Iwerddon
20 – 29 Medi 2022
Bu tîm CUPHAT Iwerddon yn brysur ddiwedd mis Medi yn trefnu digwyddiadau cymunedol ym Mynyddoedd Wicklow a Blackstairs. Cynhaliwyd cyfres o 5 digwyddiad yn Baltinglass ar 20 Medi, Tinahely ar 21 Medi, Rathdrum ar 22 Medi, Bunclody ar 27 Medi a Kiltealy ar 29 Medi. Roedd y digwyddiadau ar gyfer holl aelodau’r gymuned â diddordeb yn yr ardaloedd hyn. Roeddent yn gyfle i gymunedau gymryd rhan a dweud wrth dîm CUPHAT beth sy’n bwysig o ran safleoedd diwylliannol a naturiol ac agweddau cynaliadwyedd, yn ogystal â chael cyfle i gwrdd ag aelodau o’r tîm y byddant yn gweld mwy ohonynt yn eu cymunedau. Braf oedd gweld cymaint o aelodau’r cymunedau lleol yn bresennol i ddweud eu dweud!
Cyfarfod Tîm CUPHAT llawn
6 – 7 Medi 2022
Ar ddechrau mis Medi 2022, ymwelodd tîm UCD â thimau PA a DAT i gynnal cyfarfodydd tîm cyfan a phecynnau gwaith. Roedd PLANED a Menter Mynyddoedd Cambria yno hefyd i’n croesawu. Bu’n ddau ddiwrnod dwys, yn llawn cyfarfodydd, cyfloedd i adnabod ein gilydd, sgyrsiau â rhanddeiliaid, ac ymweliadau â safleoedd penodol ym Mynyddoedd Cambria a Phreseli. . Roedd ymweliadau safle yn cynnwys Ystrad Fflur, Pwllpeiran, Castell Henllys, a Bluestone Brewery, ac fe barhaodd y tywydd yn dda drwyr cyfan! Fe ddysgon ni lawer oddi wrth ein gilydd, ac rydyn ni’n barod ac yn awchus i roi cychwyn da i brosiect CUPHAT. #GoTeamCUPHAT
Sioe Sir Benfro
17 Awst 2022
Roedd CUPHAT yn Sioe Sir Benfro ar 17 Awst 2022 fel rhan o stondin PLANED. Roedd yn ddiwrnod llawn hwyl lle anogwyd mynychwyr y sioe i gymryd rhan yng ngweithgaredd Hen Bethau Anghofiedig a chawsom drafodaethau gyda nifer o bobl am y prosiect. Gwyddom bellach fod gan lawer o bobl ddiddordeb mewn cymryd rhan yn y rhan hanes llafar o’r prosiect ac yn awyddus i gael rhagor o wybodaeth am yr agweddau cynaliadwy. Diolch PLANED am ein croesawu yn eich stondin, ac i’r holl fynychwyr sioe a ddaeth i siarad â ni.
Gwyl yr Eisteddfod
31 July – 07 Awst 2022
Roedd CUPHAT, ynghyd â rhai prosiectau Iwerddon-Cymru eraill megis CHERISH, LIVE, a Celtic Routes yng Ngŵyl yr Eisteddfod yn Nhregaron, Cymru, ddechrau mis Awst. Bu’n wythnos wych gyda chystadlaethau dyddiol gan brosiect CUPHAT yn rhoi cyfle i aelodau’r cyhoedd ennill hwdi neu grys-t CUPHAT. Hoffem ddiolch i drefnwyr Gŵyl yr Eisteddfod, ein cyd-brosiectau Iwerddon Cymru, PLANED, Menter Mynyddoedd Cambria, Pentir Pumlumon, yn ogystal â’n gwirfoddolwyr CUPHAT ein hunain am staffio’r stondin a chadw cwmni i ni yn yr ŵyl. Diolch i chi gyd!
Nosweithiau Gwybodaeth Cymunedol
22 – 29 Mehefin 2022
Cynhaliwyd cyfres o 4 noson wybodaeth gymunedol ar draws 4 ardal ucheldir CUPHAT ddiwedd Mehefin 2022. Cynhaliwyd y ddwy gyntaf yn Iwerddon, yn Bunclody a Rathdrum ar 22 a 23 Mehefin. Digwyddodd y ddau arall yng Nghymru, yng Nghanolfan Llwynihirion Brynberian ar 28 Mehefin ac ym Mhontrhyfendigaid ar 29 Mehefin. Roedd croeso i bawb fynychu’r nosweithiau gwybodaeth hyn ac fe’u hanelwyd at unigolion a grwpiau cymunedol yn yr ardaloedd cyfagos ac o’u cwmpas i gael mwy o wybodaeth am yr hyn y mae’r prosiect am ei gyflawni. Roedd yn gyfle i’w croesawu i gychwyn trafodaethau rhwng y pedair cymuned a thîm CUPHAT a chael mewnbwn lleol ar bethau fel y math o weithgareddau a’r mathau o dwristiaid yr hoffent eu gweld o ganlyniad i’r prosiect, yn ogystal â gweld beth byddai’n ei olygu iddyn nhw. Bydd digwyddiadau cymunedol pellach yn ddiweddarach yn y flwyddyn.
Ymweliad â Mynyddoedd Wicklow a Blackstairs yn Iwerddon
23 – 24 Mai 2022
Ymwelodd aelodau tîm CUPHAT o AU, DAT ac UCD ag ardal Mynydd Wicklow ar 23 Mai 2022, gan ymweld â safleoedd diwylliannol a threftadaeth yn Iwerddon. Cyfarfu Twristiaeth Sirol Wicklow â ni hefyd ar y diwrnod cyntaf.
Roedd ymweliadau safle yn cynnwys: Parc Coffa Thomas Moore, Bro Avoca – Cyfarfod y Dyfroedd (Treftadaeth Naturiol a Diwylliannol); Dwyrain Avoca Mines (Treftadaeth Lleihau); Cwm Glenmalure (Treftadaeth mwyngloddio, Daeareg, Treftadaeth Naturiol a Diwylliannol); Glenmalure Lodge (busnes lleol); Tref Baltinglass (Canol cymhleth enfawr o 5 bryngaer; Treftadaeth ddiwylliannol) ac Abaty Baltinglass (Treftadaeth ddiwylliannol ac Archaeoleg); Brooklodge a Phentref Macreddin (Cyrchfan busnes a thwristiaeth leol).
Ar yr ail ddiwrnod ar 24 Mai 22, ymwelodd aelodau tîm CUPHAT o AU, DAT ac UCD hefyd â safleoedd diwylliannol a threftadaeth yn ardal Mynydd Blackgrisiau. Aeth y tîm ar daith o amgylch cyfleusterau pentref Macreddin a thrafod heriau twristiaeth; Bryngaer Rathgall (Archaeoleg, Treftadaeth Naturiol); Mount Leinster, drwy naw Stones (Treftadaeth Naturiol a Daeareg); a Monksgrange (Archaeoleg, Treftadaeth Naturiol a Diwylliannol).
Diwrnod Ewrop
9 Mai 2022
Mwynhaodd aelodau tîm CUPHAT gyfarfod â thimau prosiect Interreg eraill ym Mhrifysgol Aberystwyth a mwynhawyd te a chacen gan aelodau tîm DAT i ddathlu Diwrnod #Europe.
Lansio CUPHAT
27 Ebrill 2022
Roedd lansiad CUPHAT yn llwyddiant ysgubol yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth ar 27 Ebrill 2022. Cynhaliwyd hwn fel digwyddiad wyneb yn wyneb a chyflwyniad ar-lein, wedi’i ffrydio’n fyw o Aberystwyth. Daeth nifer dda i’r digwyddiad gyda phartneriaid o ddwy ochr môr Iwerddon yn cymryd rhan, yn ogystal â rhanddeiliaid o’r pedair ardal ucheldirol a oedd yn bresennol i drafod potensial y prosiect a mwynhau’r bwrlwm o gyfarfodydd wyneb yn wyneb unwaith eto.
Ymweliad wyneb yn wyneb â Mynyddoedd y Preseli a Mynyddoedd Cambria
8 – 9 Ebrill 2022
Cyfarfu tîm prosiect CUPHAT o Brifysgol Aberystwyth, Coleg Prifysgol Dulyn ac Ymddiriedolaeth Archeolegol Dyfed am y tro cyntaf wyneb yn wyneb ar gyfer ymweliadau safle â nifer o safleoedd treftadaeth ddiwylliannol a naturiol yn y ddwy ardal ucheldir yng Nghymru – y Preseli a Mynyddoedd Cambria. Ymunodd rhanddeiliaid ymgysylltu â’r gymuned leol o Planed a Menter Mynyddoedd Cambria â ni hefyd ar gyfer ymweliad pleserus iawn. Edrychwn ymlaen at ymweld ag ardaloedd ucheldir Wicklow a Blackstairs yn Iwerddon yn y dyfodol agos.
Trefnwyd ymweliad safle CUPHAT i’r Preseli, Cymru ar 8 Ebrill 22. Ymwelodd tîm CUPHAT â’r safleoedd treftadaeth a thwristiaeth posibl canlynol yn y Preseli: Pentre Ifan (Archaeoleg); Bryngaer Foel Drygarn (Archaeoleg, Daeareg a Pictiwrésg); Tafarn Sinc, Rosebush (hanes lleol, caffi sy’n cael ei redeg gan y gymuned a thrafodaethau gyda Planed); Chwarel Lechi Rosebush (Daeareg); Cerrig sefyll Waun Mawn (Daeareg ac Archaeoleg). Ymunodd Planed â’r tîm hefyd â’r grŵp rhanddeiliaid ymgysylltu â’r gymuned a oedd yn rhan o’r prosiect ar gyfer yr ymweliad â’r Preseli.
Bu UCD, PA a DAT hefyd yn ymweld â mynyddoedd y Cambria ar y 9fed o Ebrill 22. Ymwelodd y tîm â safleoedd treftadaeth a thwristiaeth posibl gan gynnwys: Canolfan ymwelwyr Nant yr Arian (Treftadaeth naturiol, twristiaeth antur); Rhaeadr Pont Devils (Pictiwrésg, Geomorffoleg); Hafod (Pictiwrésg); Cwm Ystwyth (Mwyngloddio); Ystrad Fflur (Archaeoleg); Caffi Banc yr Afon (Busnes lleol); Cors Caron Tregaron (Treftadaeth Naturiol). Cyfarfu’r tîm hefyd ag aelodau o grŵp rhanddeiliaid cymunedol Menter Mynyddoedd Cambria.
Menter Cymru Iwerddon newydd i hybu twristiaeth gynaliadwy
17 Mawrth 2022
Llun: Cromlech Pentre ym mynyddoedd y Preseli, un o bedair ardal arfordirol sydd yn rhan o’r prosiect Ucheldiroedd Arfordirol: Treftadaeth a Thwristiaeth.
Bydd academyddion o Brifysgol Aberystwyth yn arwain ar brosiect Ewropeaidd newydd i hybu twristiaeth mewn ardaloedd gwledig yng Nghymru ac Iwerddon.
Bydd y prosiect newydd gwerth €3 miliwn, a gyhoeddwyd ar ddydd Sant Padrig, yn cael ei arwain gan ymchwilwyr o Adran Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear Prifysgol Aberystwyth mewn partneriaeth â Choleg Prifysgol Dilyn ac Ymddiriedolaeth Archeolegol Dyfed.
Fe’i hariennir gan €2.4m o Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop yr Undeb Ewropeaidd drwy raglen Cydweithio Cymru Iwerddon.
Bydd y cynllun yn gweithredu am gyfnod o ddwy flynedd ym mynyddoedd y Cambria, y Preseli, Wicklow a Blackstairs er mwyn manteisio ar eu treftadaeth ddiwylliannol a naturiol i hybu mathau cynaliadwy o dwristiaeth.
Mae’r prosiect Cymru-Iwerddon yn cynnwys sawl elfen, gan gynnwys: defnydd o dechnoleg i ychwanegu at brofiad ymwelwyr; creu rhwydwaith dwristiaeth a strategaeth farchnata ar y cyd; a chydweithio gydag ysgolion ac eraill i gofnodi hanesion diwylliannol lleol.
Mae’r fenter, a adnabyddir fel prosiect Ucheldiroedd Arfordirol: Treftadaeth a Thwristiaeth yn anelu at ddod â budd economaidd yn ogystal. Y nod yw cynyddu niferoedd y twristiaid yn yr ardaloedd hyn o 5% ynghyd â’u gwariant, gan greu neu ehangu wyth microfenter leol.
Wrth esbonio’r gwaith, dywedodd yr Athro Rhys Jones o Brifysgol Aberystwyth: “Yn hanesyddol mae pedair ardal ucheldirol arfordirol Mynyddoedd Cambria, y Preseli, Wicklow a Blackstairs wedi bod yn ddibynnol ar ddiwydiannau traddodiadol fel amaethyddiaeth a choedwigaeth. Mae gan bob un o’r pedair ardal rywfaint o seilwaith twristiaeth yn ogystal ond, ar hyn o bryd, nid yw hyn wedi’i ddatblygu’n ddigonol, yn enwedig o’i gymharu â’r dwristiaeth dorfol sy’n digwydd ar hyd arfordiroedd Iwerddon a Chymru.
“Yng Nghymru ac Iwerddon, mae Brecsit yn debygol o gael effaith ar dwristiaeth. Fodd bynnag, yn annisgwyl, gallai Brecsit a phandemig COVID-19 annog mwy o bobl i fynd ar wyliau gartref. Mae hyn yn creu cyfleoedd i fwy o ranbarthau elwa o fathau newydd o dwristiaid domestig sydd am fynd ati i archwilio’r ardaloedd o ucheldir arfordirol llai masnachol.”
Yn arwain y prosiect yn Iwerddon mae Dr Christine Bonnin a Dr Arlene Crampsie o Ysgol Daearyddiaeth Coleg Prifysgol Dulyn. Dywedodd Dr Bonnin a Dr Crampsie: “Gan dynnu ar dreftadaeth naturiol a diwylliannol cyfoethog yr ucheldiroedd arfordirol sy’n ffinio â Môr Iwerddon, mae’r prosiect hwn yn cynnig cyfle cyffrous i gymunedau lleol a rhanddeiliaid twristiaeth ddatblygu cynigion twristiaeth gynaliadwy, leol priodol. Gan gyfuno mentrau twristiaeth treftadaeth bresennol a newydd, bydd y prosiect yn arddangos agweddau cyffredin ac unigryw ein treftadaeth ar y cyd i gynulleidfa amrywiol o ymwelwyr, gan helpu i adeiladu twristiaeth gynaliadwy trwy ddatblygu cymunedol.”
Dywedodd Gweinidog yr Economi, Vaughan Gething: “Rydym yn croesawu datblygiad prosiectau a fydd yn gwella profiad ymwelwyr yng Nghymru a hefyd yn cryfhau ein perthynas â’n cymydog Ewropeaidd agosaf, Iwerddon. Mae’r prosiect hwn yn cyd-fynd â’n strategaeth dwristiaeth trwy gefnogi ein huchelgais i dyfu twristiaeth mewn modd sydd yn gynaliadwy trwy ymestyn y tymor ac annog ymwelwyr i ddarganfod ardaloedd newydd sy’n barod ar gyfer twristiaeth. Edrychwn ymlaen at weithio gyda’r tîm ar brosiect arall a fydd yn dod â’n dwy wlad yn nes at ei gilydd.”
Dywedodd Gweinidog Gwariant Cyhoeddus a Diwygio Llywodraeth Iwerddon, Michael McGrath, TD: “Rwy’n llongyfarch y partneriaid ym mhrosiect Treftadaeth a Thwristiaeth yr Ucheldiroedd Arfordirol (CUPHAT) am eu llwyddiant wrth ddenu cymorth gan Raglen Gydweithredu Iwerddon Cymru 2014-2020 i wella potensial twristiaeth rhai o ardaloedd mwyaf ymylol Cymru ac Iwerddon. Maent yn ardaloedd o harddwch naturiol gwych a chefndiroedd hanesyddol cryf. Bydd adeiladu ar yr adnoddau hyn trwy ddatblygu twristiaeth gynaliadwy yn helpu i ddatgloi potensial economaidd y rhanbarthau hyn nad yw wedi’i gyffwrdd. Mae prosiectau a phartneriaethau fel hyn yn symbolau pwysig o’r cydweithio parhaus rhwng Cymru a De Ddwyrain Iwerddon.”
Dywedodd Kenneth Murphy o Ymddiriedolaeth Archaeolegol Dyfed: “Dyma gyfle gwych i arddangos i’r byd y tirweddau ucheldirol unigryw hyn yng Nghymru ac Iwerddon. Edrychwn ymlaen at weithio gyda’n partneriaid yn Aberystwyth a Dulyn.”
Mae manylion llawn am y prosiect ar gael ar y wefan Ucheldiroedd Arfordirol: Treftadaeth a Thwristiaeth.
Dolenni cyswllt:
- Prosiect Ucheldiroedd Arfordirol: Treftadaeth a Thwristiaeth
- Adran Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear Prifysgol
- Ysgol Ddaearyddiaeth Coleg Prifysgol Dulyn
- Ymddiriedolaeth Archaeoleg Dyfed
Gwybodaeth Bellach:
Arthur Dafis, Cyfathrebu a Materion Cyhoeddus, Prifysgol Aberystwyth 07841979452 / aid@aber.ac.uk
Prifysgol Aberystwyth www.aber.ac.uk
Sefydlwyd Prifysgol Aberystwyth yn 1872 ac mae’n brifysgol addysgu ac ymchwil flaenllaw. Cafodd ei henwi’n Brifysgol y Flwyddyn ar gyfer Ansawdd y Dysgu yn The Times/Sunday Times Good University Guide 2018 a 2019, a Phrifysgol y Flwyddyn yng Nghymru yn 2020. Yn ôl Arolwg Cenedlaethol y Myfyrwyr 2020, roedd Aberystwyth ar y brig yng Nghymru, ac o’r prifysgolion a restrwyd yng nghanllaw prifysgolion y Times / Sunday Times 2021 roedd Aberystwyth yn rhif un yn y DU am Brofiad Myfyrwyr ac Ansawdd y Dysgu. Dengys y Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil diweddaraf bod 95% o’r gweithgaredd ymchwil a gyflwynwyd gan Aberystwyth o safon ryngwladol neu uwch. Mae’r Brifysgol yn gymuned o oddeutu 8,000 o fyfyrwyr a 2,000 o staff, â’r nod o ddarparu addysg ac ymchwil sydd yn ysbrydoli mewn awyrgylch cefnogol, creadigol ac eithriadol. Elusen gofrestredig rhif 1145141.
Menter Cymru Iwerddon newydd i hybu twristiaeth gynaliadwy – Prifysgol Aberystwyth
